Zasoby, produkcja i usługi – te elementy wymienia się w Strategii Rozwoju Dolnego Śląska 2020. Nie można nie zauważyć, że w połączeniu z trzema filarami proponowanego modelu gospodarczego, którymi są: przedsiębiorczość, edukacja i demografia, kształcenie zawodowe odgrywa tu znaczącą rolę.
Główne działania modernizacji kształcenia zawodowego na Dolnym Śląsku mają na celu dostosowanie szkolnictwa zawodowego do dolnośląskiego rynku pracy oraz zwiększenie efektywności nauczania kompetencji kluczowych. Wiąże się to z podniesieniem atrakcyjności i jakości kształcenia zawodowego, unowocześnieniem infrastruktury szkół zawodowych, dostosowaniem kształcenia do regionalnego rynku pracy, zwiększeniem współpracy szkół zawodowych z przedsiębiorcami oraz umożliwieniem uczniom wykorzystywania wiedzy w praktyce.
Projekty mile widziane
W ostatnich latach na Dolnym Śląsku prowadzone były m.in. projekty: „Modernizacja kształcenia zawodowego na Dolnym Śląsku” i „Modernizacja centrów kształcenia zawodowego na Dolnym Śląsku”, które w sumie pochłonęły 85 mln zł. Obecnie, jeszcze do marca 2015 r. obserwujemy efekty realizacji projektu „Modernizacja kształcenia zawodowego na Dolnym Śląsku II”, którego koszty opiewają na ponad 108 mln zł.
Projekty „Modernizacja kształcenia zawodowego na Dolnym Śląsku” oraz „Modernizacja kształcenia na Dolnym Śląsku II” realizowały programy rozwojowe we wszystkich szkołach prowadzących kształcenie zawodowe w 14 kluczowych dla rozwoju województwa branżach. Mowa o specjalnościach: turystycznej, mechanicznej, budowlanej, informatycznej, elektryczno-energetycznej, mechatroniczno-elektronicznej, samochodowej, ekonomicznej, handlowo-usługowej, medycznej, logistyczno-spedycyjno-transportowej, odzieżowej oraz telekomunikacyjnej. Programy rozwojowe szkół obejmowały: dodatkowe zajęcia dydaktyczno-wyrównawcze, opiekę psychologiczno-pedagogiczną, dodatkowe zajęcia ukierunkowane na rozwój kompetencji kluczowych, doradztwo edukacyjno-zawodowe. Poza tym uczniowie mogli korzystać z bardziej dla nich atrakcyjnych zajęć praktycznych w wyspecjalizowanych ośrodkach akademickich, wyjazdów na zagraniczne targi branżowe i wycieczki zawodoznawcze czy z projektów zawodoznawczych. Nie mniej rozwojowi edukacji zawodowej przysłużyły się: targi pracy i edukacji, praktyki/staże zawodowe, fora zawodowe oraz 3-dniowe wyjazdowe zajęcia w nowoczesnych placówkach.
Projekt „Modernizacja centrów kształcenia zawodowego na Dolnym Śląsku” unowocześnił system edukacji zawodowej na Dolnym Śląsku. Oprócz stworzenia branżowych centrów kształcenia zawodowego w 7 branżach i 9 powiatach, doposażył je w nowoczesny sprzęt specjalistyczny do prowadzenia zajęć dydaktycznych. Dzięki temu placówki mogą odpowiadać potrzebom gospodarki opartej na wiedzy.
Współpraca teraz i jutro
Współpraca szkół zawodowych na Dolnym Śląsku opiera się m.in. na systemowej sieci wsparcia dla publicznych szkół zawodowych oraz porozumieniu samorządowców powiatowych i wojewódzkich na rzecz kształcenia zawodowego. Podkreśla się zwłaszcza sprawne przystosowanie do zmian w systemie kształcenia zawodowego. W tym celu organizowane są m.in. spotkania branżowe, podczas których rozmawia się o ujednoliceniu szkolnych planów nauczania, współpracy dyrektorów szkół w celu organizacji egzaminów na kwalifikacje zawodowe. Spotkania służą także wymianie doświadczeń pomiędzy nauczycielami a przedstawicielami dolnośląskich przedsiębiorców mocno zaangażowanych w kształcenie zawodowe.
W kolejnych latach na Dolnym Śląsku planuje się kontynuację i zacieśnianie współpracy szkół z przedsiębiorcami, dalsze doposażenie szkół, wprowadzenie nowoczesnych metod nauczania, szkolenia nauczycieli oraz wykorzystywanie bazy infrastrukturalnej otrzymanej w poprzednich projektach. Działania na następne lata wiążą się z inicjatywą pod nazwą Dolnośląska Szkoła Zawodowa Inkubatorem Mistrzów Zawodu. Oprócz wcześniejszych działań szczególną rolę mają odgrywać uczniowskie mini projekty badawcze, staże/praktyki zagraniczne oraz wsparcie nauczycieli kształcenia zawodowego.
Wszystkie wyżej wymienione działania w kierunku wsparcia szkolnictwa zawodowego mają się stać mocnym filarem Strategii Rozwoju Dolnego Śląska 2020.
Krystian Sadowski
wrzesień 2014 r.